Theo thông cáo đăng trên webiste chính thức, Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng tình trạng này đặt ra câu hỏi nghiêm túc về những cam kết của Trung Quốc, trong đó có Tuyên bố ASEAN-Trung Quốc về Ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) và về giải pháp hoà bình cho các tranh chấp trên biển.

Thông cáo của Bộ nêu rõ việc Trung Quốc tái triển khai tàu thăm dò của chính phủ cùng với các tàu hộ tống vũ trang tới vùng biển ngoài khơi Việt Nam gần Bãi Tư Chính hôm 13.8 là một sự leo thang của Bắc Kinh trong nỗ lực đe doạ không cho các nước cùng có tuyên bố chủ quyền phát triển các nguồn tài nguyên tại Biển Đông.

Vẫn theo Bộ Ngoại giao Mỹ, trong những tuần gần đây, Trung Quốc thực hiện một loạt các bước hung hăng can thiệp vào hoạt động kinh tế lâu nay của các nước ASEAN có tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông nhằm cưỡng ép các nước này huỷ bỏ hợp tác với các công ty dầu khí nước ngoài, mà chỉ làm việc với các công ty nhà nước Trung Quốc.

Trong trường hợp Bãi Tư Chính, thông cáo nhấn mạnh, Trung Quốc đang gây áp lực với Việt Nam về sự hợp tác giữa Việt Nam với một công ty năng lượng Nga và những đối tác quốc tế khác.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng hành động của Trung Quốc phá hoại hòa bình và an ninh khu vực, gây tổn thất kinh tế lên các quốc gia Đông Nam Á khi ngăn các nước này tiếp cận trữ lượng hydrocarbon chưa khai thác trị giá khoảng 2.500 tỉ USD và chứng tỏ rằng Trung Quốc bất chấp quyền của các quốc gia thực thi những hoạt động kinh tế trong vùng đặc quyền kinh tế của họ theo Công ước về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) mà Trung Quốc đã phê chuẩn vào năm 1996.

Thông cáo nói các công ty Mỹ đứng đầu trên thế giới trong việc thăm dò và khai thác các nguồn hydrocarbon, kể cả ở ngoài khơi và tại Biển Đông. Do đó, Mỹ mạnh mẽ chống lại bất cứ nỗ lực nào của Trung Quốc đe dọa hay cưỡng bách các quốc gia đối tác rút lại sự hợp tác với các công ty không phải của Trung Quốc hay quấy nhiễu những hoạt động hợp tác của họ.

Bộ Ngoại giao cho biết Mỹ cam kết đẩy mạnh an ninh năng lượng của các đối tác và đồng minh tại vùng Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và đảm bảo việc sản xuất dầu khí cho thị trường toàn cầu không bị gián đoạn.