Trong Sách Trắng do Văn phòng Thông tin Hội đồng Nhà nước công bố sáng 2.6, Trung Quốc cho biết đợt tăng thuế mới nhất của Mỹ đối với hàng Trung Quốc sẽ không giải quyết được mâu thuẫn thương mại giữa hai bên, đồng thời cáo buộc Mỹ rút khỏi các cam kết đạt được trong các đối thoại giữa hai nước về thương mại, theo Reuters. Trung Quốc đồng thời tuyên bố sẽ không hy sinh các nguyên tắc cốt lõi của mình.

Thứ trưởng Bộ Thương mại Wang Shouwen và là nhà đàm phán thương mại quốc tế của Trung Quốc phát biểu tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 2.6 rằng Mỹ là nước “vô trách nhiệm” khi cho rằng Trung Quốc đã rút khỏi các cam kết trước đó.

“Không có gì được đồng ý cho đến khi mọi thứ được nhất trí” – tờ SCMP dẫn lời ông Wang nói.

Theo Sách Trắng, Bắc Kinh đã đưa ra những thoả hiệp, nhưng “càng thoả thiệp thì Washington càng đòi hỏi nhiều hơn”.

Sách Trắng nói rằng Mỹ khăng khăng “những yêu cầu bắt buộc liên quan đến vấn đề chủ quyền của Trung Quốc trong thoả thuận”, mặc dù không nói rõ đó là những yêu cầu nào.

Mặc dù vậy, Thứ trưởng Wang cho biết Trung Quốc vẫn sẵn sàng giải quyết sự khác biệt với Mỹ thông qua đàm phán và đối thoại.

Bị áp đặt về thuế quan, Trung Quốc đang tìm ra những cách khác để phản đòn Mỹ trong cuộc chiến tranh thương mại và công nghệ, đưa các công ty Mỹ ở Trung Quốc vào “danh sách đen”.

Ngày 1.6, mức thuế cao hơn của Trung Quốc đánh vào khoảng 60 tỉ USD hàng hoá Mỹ bắt đầu có hiệu lực – động thái đáp trả quyết định tăng thuế từ 10% lên 20% của Mỹ đối với 200 tỉ USD hàng nhập khẩu Trung Quốc.

Ngày 31.5, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo sẽ cho công bố danh sách các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân nước ngoài “không đáng tin cậy” và có nguy có gây hại đến lợi ích các công ty Trung Quốc.

Dù không nêu cụ thể quốc gia hay công ty nào, nhưng thông báo của Bộ Thương mại Trung Quốc được hiểu như là đe dọa đáp trả “danh sách đen” của Washington công bố hôm 15.5 vừa qua khiến tập đoàn viễn thông Huawei bị trừng phạt.

Nếu động thái hôm 31.5 là sự tính toán để đánh vào các công ty công nghệ Mỹ theo kiểu ăn miếng trả miếng, Bắc Kinh sẽ có nhiều mục tiêu vì hầu hết các công ty công nghệ Mỹ đều có sự hiện diện đáng kể ở Trung Quốc.

Thông báo với lời lẽ mơ hồ của Trung Quốc cũng dọn đường để nước này có cơ hội trả đũa theo các hình thức khác, có thể đánh vào các cá nhân hoặc công ty phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc để bán sản phẩm.

Trung Quốc cũng đã nhắm mục tiêu vào hãng FedEx trong cuộc chiến thương mại đang leo thang với Mỹ. Động thái này gợi ý về những công ty nước ngoài mà Trung Quốc có thể đưa vào sổ đen về những thành phần “không đáng tin cậy”.

Cũng từ ngày 1.6, Mỹ bắt đầu thu thuế cao hơn, với thuế suất là 25%, đối với nhiều hàng hóa Trung Quốc cập cảng biển của Mỹ vào sáng 1.6.

Những động thái mới nhất này báo hiệu rằng chưa thấy có sự hòa hoãn nào trong cuộc đấu giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tại thời điểm cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung đã đổ vỡ.