Ngày 29.5.2019, Bộ Tài chính Mỹ ban hành Báo cáo về “Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Mỹ” (sau đây gọi là Báo cáo).

Tại Báo cáo kỳ này, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã đưa "Danh sách các quốc gia cần giám sát gồm 9 nước, bao gồm: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Ý, Ireland, Singapore, Malaysia và Việt Nam.

Việt Nam vào Danh sách giám sát trong Báo cáo tháng 5.2019 do chỉ đáp ứng hai tiêu chí về thặng dư thương mại song phương với Hoa Kỳ và thặng dư cán cân vãng lai. Báo cáo cũng nêu một quốc gia vào Danh sách giám sát sẽ tiếp tục được theo dõi trong hai kỳ Báo cáo tiếp theo.

Với việc Việt Nam vào Danh sách giám sát, trong thời gian tới, Bộ Tài chính Mỹ sẽ theo dõi các thông tin, số liệu về thương mại, cán cân vãng lai, các chính sách kinh tế vĩ mô, tiền tệ của Việt Nam và có thể sẽ tiếp tục trao đổi, làm việc với các cơ quan hữu quan của Việt Nam nếu cần thiết.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết "NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để trao đổi, làm việc về các vấn đề mà Bộ Tài chính Mỹ quan tâm trên tinh thần hợp tác, đồng thời tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế một cách hợp lý, điều hành tỉ giá linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường trong nước và quốc tế cũng như đặc thù của kinh tế Việt Nam, không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh thương mại quốc tế không lành mạnh".

Tại các kỳ Báo cáo trước đây, Bộ Tài chính Mỹ xem xét 12 đối tác thương mại lớn nhất. Tuy nhiên kỳ Báo cáo tháng 5.2019 đã tăng số lượng đối tác thương mại được xem xét lên 21 quốc gia có kim ngạch thương mại hàng hóa song phương với Hoa Kỳ đạt trên 40 tỉ USD, trong đó bao gồm Việt Nam.

Theo quy định của Đạo luật Xúc tiến và tăng cường thương mại năm 2015 của Mỹ, Bộ Tài chính nước này cần thực hiện phân tích nâng cao về chính sách tỉ giá và kinh tế đối ngoại của các đối tác thương mại lớn thỏa mãn các tiêu chí về thặng dự thương mại song phương, thặng dư cán cân vãng lai và can thiệp ngoại tệ.

Các tiêu chí này đã được lượng hóa cụ thể tại Báo cáo tháng 5.2019 như sau:

Thứ nhất, thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Hoa Kỳ ít nhất 20 tỉ USD.

Thứ hai, thặng dư cán cân vãng lai tương đương ít nhất 2% GDP.

Thứ ba, can thiệp một chiều và kéo dài trên thị trường ngoại tệ, thể hiện qua việc mua ròng ngoại tệ trong ít nhất 6 tháng trên giai đoạn 12 tháng với tổng lượng ngoại tệ mua ròng tương đương ít nhất 2% GDP trong giai đoạn 12 tháng.

Báo cáo tháng 5.2019 kết luận không có đối tác thương mại nào thao túng tiền tệ. Tại Báo cáo này, Bộ Tài chính Mỹ lập Danh sách giám sát gồm Trung Quốc (chỉ thỏa mãn một tiêu chí nhưng có thặng dư thương mại hàng hóa song phương rất lớn với Hoa Kỳ) và 8 đối tác thương mại lớn khác thỏa mãn hai trên ba tiêu chí.